Μαζί με τον αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών και καρδιαγγειακών νόσων, το υπερβολικό βάρος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου.

Για να προσδιοριστεί αν ένα άτομο έχει υγιές βάρος ή όχι, χρησιμοποιείται ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Είναι ένας υπολογισμός που διαιρεί τους ανθρώπους σε μία από τις 4 παρακάτω κατηγορίες:

• άτομα που είναι λιποβαρή, με τιμή μικρότερη του 18,5
• άτομα με κανονικό βάρος με τιμή μεταξύ 18,5 και 24,9
• υπέρβαροι, με τιμή 25 έως 25,9
• παχύσαρκοι, με τιμή 30 ή υψηλότερη.

Αυτός ο υπολογισμός βασιζόμενος μόνο σε ύψος και βάρος όμως, δεν λαμβάνει υπόψη το σκελετό ενός ατόμου, τους μύες ή το ποσοστό λίπους. Για παράδειγμα, ένα άτομο με εξαιρετικό μυϊκό τόνο και λίγο λίπος (όπως ένας αθλητής, bodybuilder, κ.λπ.) είναι πιο πιθανό να έχει υψηλότερο ΔΜΣ σε σύγκριση με κάποιον με περισσότερο λίπος και λιγότερο μυϊκό τόνο – αυτό συμβαίνει επειδή οι μύες είναι 4 φορές πιο πυκνοί από τον λιπώδη ιστό.

Η επίδραση της ηλικίας δεν λαμβάνεται υπόψη στον ΔΜΣ. Με την πάροδο των χρόνων, υπάρχει μια αλλαγή στο ποσοστό μεταξύ σωματικού λίπους και μυικής μάζας. Το ποσοστό του σωματικού λίπους αυξάνεται, αλλά η μυϊκή μάζα μειώνεται. Μια αξιολόγηση που βασίζεται μόνο στο βάρος και το ύψος δεν θα είναι σε θέση να επαληθεύσει αυτή τη διαφορά σε αναλογίες.

Χρησιμοποιώντας συμπληρωματικούς τρόπους μέτρησης, όπως τη μέτρηση της περιφέρειας της μέσης, μπορούμε να έχουμε μια πιο ακριβή και πλήρη αναφορά των κινδύνων για την υγεία. Η περίμετρος της κοιλιάς είναι ένας δείκτης υγείας που, αν και δεν είναι τέλειος, παρόλα αυτά είναι ενδεικτικός της πρώιμης εμφάνισης μερικών νόσων, όπως υπέρταση, διαβήτης, παχυσαρκία και υπερχοληστερολαιμία που σχετίζονται με την αυξημένη περίμετρο της κοιλιάς. Το ιδανικό είναι η περίμετρος να είναι μικρότερη από 94 cm στους άνδρες και 80 cm στις γυναίκες. Αν οι τιμές είναι υψηλότερες από 102 cm στον άντρα και 88 cm στη γυναίκα, τότε ο κίνδυνος πρώιμης εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου είναι πολύ υψηλός.

Το ιδανικό βάρος πρέπει να είναι αυτό στο οποίο το άτομο είναι υγιές. Άρα, σημαντικό είναι να προσδιοριστεί ποιο είναι το υγιές βάρος για το κάθε άτομο ξεχωριστά. Επομένως, εκτός από τον ΔΜΣ και την περιφέρεια της μέσης, οι παρακάτω παράγοντες κινδύνου πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του ιδανικού σωματικού βάρους:

• κάπνισμα
• οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιακής νόσου
• γενετική
• υψηλά επίπεδα σακχάρου
• υψηλή χοληστερόλη LDL (κακή χοληστερίνη) και χαμηλή χοληστερόλη HDL (καλή χοληστερίνη)
• υψηλά τριγλυκερίδια
• υπέρταση
• φυσική αδράνεια

Το συμπέρασμα: το υγιές βάρος είναι εξατομικευμένο. Δεν μπορεί να προσδιοριστεί χωρίς να ληφθεί υπόψη το άτομο. Επηρεάζεται περισσότερο από τη διατροφή και την άσκηση, ενώ πρέπει να είναι αποτέλεσμα, όχι στόχος!